Voor mij is het nieuws altijd een grote inspiratiebron. Zonder dat ik het artikel gelezen heb, kan een krantenkop me al inspireren om een kort verhaal te schrijven. Maar ook bij een foto uit een krant of tijdschrift bedenk ik vaak wat er gebeurd zou kunnen zijn en verzin ik er van alles bij. De leukste verhalen worden zo geboren, dus ik gebruik het nieuws vaak voor creatieve schrijfopdrachten. In dit boek mag dat dan ook zeker niet ontbreken. Laat je verwonderen door bijzonder nieuws en schrijf er op los!

De opdrachten in dit hoofdstuk kun je met de leerlingen van groep 3 en 4 of het 1ste en 2de leerjaar in groepjes of klassikaal maken. Veel van de opdrachten kunnen jullie mondeling doen. Fantaseer maar een eind weg!

Je kent vast wel het spreekwoord ‘balen als een stekker’. Maar wat doet die stekker daar eigenlijk? Het spreekwoord betekent dat je iets helemaal niet fijn vindt. Dat je iets beu bent. En het heeft natuurlijk niets te maken met de stekker in het stopcontact. Toch zie ik, als ik dat spreekwoord hoor, een stekker voor me. En dan stel ik me voor waar hij van baalt. Dat hij er moe van wordt om telkens weer elektrische verbindingen te moeten maken. En als je iemand hoort zeggen: ‘Al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding’, hoe lelijk zou die aap dan wel echt zijn? Ik weet niet wat er in jouw hoofd gebeurt als je zo’n spreekwoord of citaat hoort, maar mijn verbeeldingskracht gaat toch bijna altijd met me op de loop.

Ik ben niet de enige die dat doet. Mijn jongste zoon bedenkt de grappigste verhalen bij spreekwoorden. Ook de leerlingen met wie ik deze schrijfoefening doe, zijn altijd laaiend enthousiast.

Een pluspunt bij deze oefeningen is dat de leerlingen niet alleen hun verbeeldingskracht trainen, ze leren ook op een leuke manier spreekwoorden kennen. Zulke inspirerende oefeningen mogen in dit boek dus niet ontbreken.

Brieven schrijven is leuk. Brieven ontvangen vaak nog leuker. Lang voordat er compu- ters bestonden en de wereld niet gedomineerd werd door mobiele telefoons, schreven mensen elkaar regelmatig een kaartje of brief. Bijvoorbeeld om iemand een gelukkige verjaardag te wensen of een fijne kerst. Maar de leukste post was toch wel een per- soonlijke brief, een brief waarin iemand vertelde wat hij of zij had meegemaakt. Of wat dacht je van een liefdesbrief?

Deze opdrachten zijn bedoeld om te ervaren hoe het is om een brief te schrijven. De leerlingen gaan echte brieven schrijven, bijvoorbeeld naar hun favoriete schrijver of naar iemand die heel blij zal worden van onverwachte post. Denk maar aan bejaarden in een bejaardentehuis of verzorgingshuis. Ook kunnen jullie fictieve brieven schrijven waarbij er goed op los gefantaseerd kan worden.

Eerdere trucjes uit het boek kun je hier opnieuw gebruiken. Naar wie schrijf je de brief, wat wil je vertellen en waar woont de ontvanger? Of verzamel eerst wat informatie over recente gebeurtenissen, kies er dan een paar belangrijke of net heel onbenullige mo- menten uit en begin dan maar te schrijven aan je brief!

Een verhaal valt of staat met je personage. Als lezer leef je mee met de hoofdpersoon. Je voelt de spanning in je lijf als je personage gevaar loopt en je voelt opluchting als het goed afloopt.

Bij een van de vorige opdrachten schreef ik al dat ik ooit dagen van slag ben geweest omdat een van mijn favoriete karakters van mijn lievelingsserie van Karen Slaughter doodging. Het boek was spannend tot de voorlaatste pagina. Maar op de laatste pagina gaf ze de genadeslag en vermoordde ze mijn held. Gehuild heb ik. En verdwaasd op de bank gezeten. Wel honderd keer hardop uitgesproken dat dit echt niet kon. Ik heb Karen Slaughter gemaild. Haar verteld dat ik zo teleurgesteld was en boos en gefrustreerd. Zoveel macht kan een schrijver dus hebben via zijn personages.

In dit hoofdstuk gaan we aan de slag met het bedenken van personages. We gebruiken superhelden als inspiratiebron: fantasiewezens, maar evengoed je juf, je meester of je huisdier. Als de leerling een superheld wil bedenken, laat hem of haar dan eerst een bestaande superheld nader bestuderen. Wat zijn de uiterlijke kenmerken? Wat doet de held in het dagelijks leven? Valt hij/zij dan erg op? Wat is er zo bijzonder aan de superheld? Zijn er bepaalde eigenschappen die hij of zij bezit? Is de superheld in het dagelijkse leven stiekem net heel onhandig?

Laat de leerling al schrijvende proberen uit te zoeken hoe het personage in elkaar steekt. Veel plezier met het bedenken van nieuwe personages!

Wat wordt er bedoeld met een tekst? Wat kun je eruit opmaken? Met aandacht een stuk tekst of een verhaal lezen en in je hoofd een betekenis geven aan een groep woorden: dat is begrijpend lezen.

Begrijpend lezen is belangrijk! Want als je begrijpt wat je leest, kun je je in het verhaal dat je leest verliezen. Of je kunt je toetsen veel beter maken. Daarom wordt er veel aandacht aan besteed op school door verhaaltjessommen op te lossen, nieuwsberichten te lezen en te analyseren, spreekbeurten te maken enzovoort.

Maar er zijn nog meer manieren om kinderen op een leuke manier begrijpend te laten lezen. Wat denk je bijvoorbeeld van een gedichtenraadsel? Je kunt het raadsel niet oplossen als je het gedicht niet goed leest. Of wat denk je van het maken van een quiz? Eerst moeten de leerlingen de tekst goed doorlezen. Welke elementen willen ze graag gebruiken? Die elementen nemen ze over. Dan wordt ook nog eens de creativiteit aange- boord, want ze moeten naast het goede antwoord ook nog een fout antwoord bedenken. En als jullie de quiz dan ook nog eens met de hele klas spelen, vang je wel heel veel vliegen in één klap! Begrijpend lezen, de woordenschat vergroten, samenwerken, de creativiteit vergroten en als laatste – voor mij heel belangrijk – plezier.